VOL-Learn: Δασικές Πυρκαγιές – Θεωρία & Μέτρα Προστασίας

Οι δασικές πυρκαγιές είναι ανεξέλεγκτες καύσεις βλάστησης σε δάση, θαμνώδεις εκτάσεις ή αγροτικές περιοχές, που προκαλούν τεράστιες καταστροφές. Δεν είναι μόνο “φυσικά φαινόμενα”, αλλά αποτέλεσμα συνδυασμού φυσικών αιτιών (κεραυνοί) και κυρίως ανθρωπογενών (αμέλεια, εμπρησμός, προβλήματα ηλεκτρικών δικτύων/γεωργικών μηχανημάτων). Η κλιματική αλλαγή τις έχει κάνει συχνότερες και εντονότερες.

Η ένταση και η εξάπλωσή τους επηρεάζονται από την ξηρασία, την υψηλή θερμοκρασία, τους ισχυρούς ανέμους (κυριότερο μέσο εξάπλωσης), τη μορφολογία του εδάφους (π.χ., ανηφόρες) και το είδος/πυκνότητα της βλάστησης (π.χ., πευκοδάσοι, θάμνοι).

Αν και δεν μπορεί να προβλεφθεί η ακριβής εκδήλωση, υπάρχουν συστήματα πρόβλεψης κινδύνου, όπως ο Ημερήσιος Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς της Πολιτικής Προστασίας, που κατατάσσει τις περιοχές σε επίπεδα κινδύνου (1 έως 5).

Η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις πυρκαγιές, με πάνω από το 50% να οφείλεται σε ανθρώπινη αμέλεια. Η Ήπειρος, παρότι ορεινή, γίνεται ιδιαίτερα ευάλωτη σε περιόδους καύσωνα και ανέμων λόγω των πυκνών και εύφλεκτων δασών της.

Για την προστασία και πρόληψη απαιτείται:

• Πριν την πυρκαγιά (Πρόληψη & Ετοιμότητα): Καθαρισμός οικοπέδων από ξερά χόρτα/υλικά, ασφαλής αποθήκευση καυσόξυλων, καθαρές υδρορροές/σκεπές, τοποθέτηση προστατευτικών πλεγμάτων σε ανοίγματα, αποφυγή κάθε είδους φωτιάς στην ύπαιθρο, μη κάπνισμα σε δασικές περιοχές, καθημερινή ενημέρωση για τον κίνδυνο και άμεση καταγγελία ύποπτων περιστατικών στο 199 ή 112.
• Κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς (Ενέργειες): Μην επιχειρείτε να σβήσετε μεγάλη φωτιά μόνοι σας, καλέστε άμεσα το 199/112, απομακρύνετε άτομα/κατοικίδια, κλείστε παράθυρα/πόρτες, καλύψτε στόμα/μύτη με υγρό πανί και ακολουθήστε τις οδηγίες εκκένωσης. Αν είστε μέσα στο σπίτι, σβήστε φιάλες υγραερίου/ηλεκτρικό και παραμείνετε σε εσωτερικό δωμάτιο.
• Μετά την πυρκαγιά (Προστασία & Αποτροπή): Μην επιστρέφετε χωρίς την άδεια των αρχών, προσέξτε για ενεργές εστίες/αστάθεια, καταγράψτε ζημιές, αποφύγετε άμεση καλλιέργεια/δόμηση και συμμετέχετε σε δράσεις αναδάσωσης/προστασίας.

Η πρόληψη και η ενεργός συμμετοχή όλων είναι το πιο ισχυρό όπλο κατά των δασικών πυρκαγιών.